Za co odpowiada łańcuch w rowerze?

Rower składa się z wielu komponentów, które jeśli tylko są odpowiednio zadbane, zapewniają bezawaryjne i komfortowe poruszanie się po drodze. Bardzo istotnym elementem budowy jednośladu obok ramy, kierownicy, przerzutek czy hamulców jest również łańcuch. Każdy rowerzysta wie, jak łańcuch rowerowy wygląda. Warto również, by orientował się, jak funkcjonuje i jak możne przedłużyć jego żywotność.

Napęd jest sercem każdego roweru, a łańcuch jego głównym elementem, bez którego działanie napędu byłoby praktycznie niemożliwe. W trakcie pedałowania rowerzysta wytwarza energię. Za pomocą ruchu obrotowego łańcucha energia ta wędruje z przednich zębatek do tylnych zębatek (kaseta, wolnobieg), napędzając tylne koło. Prędkość pedałowania (tzw. kadencja), czyli liczba pełnych obrotów korbą w ciągu minuty, wpływa na tempo obrotu łańcucha, a to z kolei warunkuje szybką i harmonijną jazdę. 

Łańcuch rowerowy zbudowany jest, najogólniej mówiąc, z zestawu ogniw połączonych sworzniami. Są dwa sposoby łączenia łańcucha rowerowego w pętlę:

• złączenie łańcucha spinką, czyli specjalnym ogniwem łączącym. Z racji bardzo prostej konstrukcji wykorzystującej system zatrzaskowy ogniwo łączące mocuje się palcami bez użycia narzędzi

• złączenie łańcucha poprzez skucie krańcowych ogniwek. Do zapięcia łańcucha tym sposobem potrzebny jest skuwacz, czyli imadełko do łańcucha. Skuwacz, nierzadko jest częścią uniwersalnego, wielofunkcyjnego zestawu narzędzi, który przezorny rowerzysta ma zawsze przy sobie podczas rowerowych wypraw.

Ilość przejechanych kilometrów, intensywność jazdy, rodzaj terenu czy warunki pogodowe wpływają tylko po części na długotrwałe i prawidłowe funkcjonowanie łańcucha. Kluczowym elementem przedłużającym żywotność jest jego stan. Wyczyszczony i nasmarowany łańcuch zużywa się o wiele wolniej niż łańcuch ubłocony, pozbawiony życiodajnego, specjalistycznego oleju.

Technika jazdy również ma zasadnicze znaczenie w przypadku utrzymania łańcucha w dobrej kondycji. Prawidłowo dobrane przełożenia oraz ich właściwa zmiana minimalizują naprężenia, chroniąc łańcuch przed przedwczesnym wyniszczeniem.

Nic jednak nie trwa wiecznie i wraz z przebiegiem kilometrów łańcuch się wydłuża. Jednocześnie, w trakcie swojej pracy, ściera ząbki zębatek, które stają się coraz cieńsze. Z czasem łańcuch zaczyna przeskakiwać i jego praca robi się nieefektywna a wykorzystywanie różnych przełożeń, udręką dla rowerzysty. Najkorzystniejszym rozwiązaniem wówczas jest wymiana całego napędu.

To, czy łańcuch jest nadmiernie wydłużony, najprościej można sprawdzić używając przyrządu do mierzenia tzw. przymiaru do łańcucha. W każdym sklepie rowerowym, mechanik używając przymiaru podpowie, czy można wymienić tylko łańcuch, czy konieczna jest wymiana całego napędu, aby rower dalej służył sprawną jazdą.

Łańcuchy rowerowe oraz inne komponenty można bez problemu zakupić w wielu sklepach rowerowych. Szeroką gamę akcesoriów rowerowych ma w swojej ofercie także sklep Bike Multi Sport.

Jak dbać o łańcuch rowerowy?

Gdy prawidłowo zadbasz o łańcuch rowerowy, zapomnisz o zgrzytach, skrzypieniach i nieprawidłowej pracy przerzutek. Zamiast denerwować się z powodu awarii napędu, z uśmiechem przejedziesz zaplanowaną trasę. Zaoszczędzisz też pieniądze, bo wyczyszczony i nasmarowany łańcuch posłuży o wiele dłużej, niż łańcuch brudny i suchy, jak pieprz.

Dbanie o łańcuch rowerowy jest bardzo prostą czynnością, która systematycznie wykonywana daje niezwykłe efekty. Aby łańcuch prawidłowo spełniał swoje funkcje, należy regularnie utrzymywać go w dobrym stanie.

Przede wszystkim należy wziąć sobie do serca słowo „systematycznie”, co w tym wypadku oznacza cykliczne czyszczenie i nawilżanie.

Sprawa jest prostsza, gdy na dworze sucho a pogoda sprzyja. Wówczas wystarczy porządnie przeczyścić łańcuch z kurzu szmatką, a potem nasmarować olejem odpowiednim do warunków pogodowych np. olejem na zmienne warunki.

Gdy pogoda jest „mokra” i  raczy nas różnego rodzaju opadem, łańcuch zbiera więcej nieczystości, które są trudne do wyczyszczenia metodą opisaną wyżej. Są to przeważnie resztki błota, ale też wymieszane ze smarem drobiny asfaltu. Wtedy przydatnym akcesorium jest urządzenie do czyszczenia łańcucha rowerowego. Użycie tej  bardzo prostej w obsłudze maszynki nie wymaga demontażu łańcucha. Pojemnik, do którego wlewamy odtłuszczacz zakładamy na łańcuch. Gdy kręcimy korbą, ruchome szczoteczki dokładnie czyszczą ogniwa i usuwają zanieczyszczenia z każdej strony łańcucha. Po takiej „kąpieli” wycieramy łańcuch do sucha. Nawilżamy olejem. Gdy prognozy dalej przewidują opady, warto użyć wodoodpornego oleju na mokre warunki.

Może się zdarzyć, że nie masz czasu na użycie maszynki do czyszczenia łańcucha. Wtedy zawsze pozostaje metoda z użyciem szmatki. Dla lepszego efektu wcześniej można przeczyścić łańcuch szczotką do czyszczenia łańcucha.  

Ponadto jak mówi specjalista pracujący od wielu lat w sklepie rowerowym Bike Multi Sport: Łańcuch to znacząca, ale nie jedyna część napędu. Dlatego należy cyklicznie czyścić też zębatki kasety i korby, kółka wózka przerzutki tylnej i prowadnicę łańcucha przerzutki przedniej. Aby łatwiej wyczyścić trudno dostępne przestrzenie pomiędzy kolejnymi zębatkami, warto zaopatrzyć się w profesjonalne, płaskie szczotki z dłuższym, mocnym włosiem. Ergonomiczny kształt szczotek ułatwia wyczyszczenie miejsc, do których dostęp jest utrudniony.   

Dodatkowo dobrym zwyczajem powinno być co jakiś czas mierzenie stanu zużycia łańcucha z wykorzystaniem chociażby suwmiarki, a najlepiej przyrządu do mierzenia tzw. przymiaru do łańcucha. Łańcuch nadmiernie wyciągnięty trzeba wymienić na nowy. Jeżeli w porę założymy nowy łańcuch, wówczas z dużym prawdopodobieństwem uchronimy się od wymiany całego napędu.

Podsumowując, łańcuch rowerowy odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu roweru, a jego prawidłowa konserwacja przynosi zaskakujące efekty. W tym przypadku idealnie sprawdza się powiedzenia: Jak dbasz – tak masz. Czysty i dokładnie nasmarowany łańcuch służy na wiele kilometrów oraz zapewnia dynamiczną, wydajną i bezawaryjną jazdę.