Przyrządy pomocne przy masażu tkanek głębokich

Masaż tkanek głębokich może być wykonywany manualnie przez fizjoterapeutę lub przy pomocy specjalistycznych urządzeń. Zabiegi mogą mieć na celu m.in. redukcję dolegliwości bólowych, poprawę ruchomości stawów czy korektę wad postawy. W dzisiejszym artykule opisujemy, na czym polega masaż głęboki i w jakich sytuacjach jest pomocny. Wyjaśniamy też, jakie urządzenia mogą być pomocne przy jego wykonywaniu.

Czym jest masaż tkanek głębokich?

Masaż tkanek głębokich ma na celu rozluźnienie nieprawidłowego napięcia tkanek. W tym celu pobudzone muszą zostać nie tylko powierzchowne warstwy mięśni i ścięgien, ale również te położone głębiej. Podczas masażu głębokiego redukowane jest napięcie w obrębie układu mięśniowo-powięziowego. Przykurczone mięśnie wydłużają się, a możliwości ruchowe dzięki temu wzrastają. Szczególną uwagę zwraca się tu na terapię tzw. punktów spustowych. Są to fragmenty tkanek o zwiększonej wrażliwości, często będące przyczyną dolegliwości bólowych. Mogą powstawać na skutek przeciążenia mięśni, urazów i wad postawy, a nawet w wyniku przewlekłego stresu. Takie miejsca o zwiększonym napięciu można wyczuć podczas badania palpacyjnego, a terapia polega na ich rozluźnieniu.

Wykonanie zabiegu poprzedzone jest oceną układu mięśniowo powięziowego oraz doborem odpowiedniej dla pacjenta strategii terapeutycznej. Pacjent nie jest w tym przypadku jedynie poddawany procedurom, a aktywnie w nich uczestniczy, wykonując zalecane przez terapeutę ruchy. Masażu głębokiego nie przeprowadza się ściśle według określonych schematów, a dobierając techniki dostosowane do możliwości pacjenta. Zawsze jednak wykonywany jest precyzyjnie i powoli, w sposób łagodny oraz bezpieczny. Zapobiega to obronnemu napinaniu mięśni oraz pojawieniu się dolegliwości bólowych w trakcie zabiegu. Masaż głęboki wbrew powszechnej opinii nie jest zabiegiem bolesnym, jeżeli tylko zostanie prawidłowo przeprowadzony.

Kiedy pomocny jest masaż głęboki?

Głęboki masaż łącznotkankowy może być stosowany jako samodzielna metoda terapeutyczna bądź stanowić uzupełnienie procesu leczniczego. Jest szeroko stosowanym elementem terapii wielu schorzeń i dolegliwości układu ruchu. Może przynieść ulgę osobom cierpiącym z powodu fibromialgii, entezopatii, czy rwy kulszowej. Bywa zalecany również po zabiegach operacyjnych lub urazach takich jak skręcenia lub zwichnięcia stawów. Zmniejsza dolegliwości pojawiające się przy chorobach zwyrodnieniowych stawów. Masaż tkanek głębokich pomaga w zredukowaniu napięciowego bólu głowy. Może być również elementem terapii mającej na celu korygowanie wad postawy.

Masaż głęboki polecany jest także osobom, które cierpią z powodu wzmożonego napięcia mięśniowego. Jako metoda terapeutyczna stosowany jest w leczeniu zespołu mięśniowo-powięziowego. Objawia się on niespecyficznym bólem mięśni, ogólnym ich osłabieniem, ograniczeniem ruchomości stawów, a także odczuwaniem ich sztywności. W badaniu palpacyjnym wyczuwalne są tu wspomniane punkty spustowe, będące bezpośrednią przyczyną występowania dolegliwości. Masaż tkanek głębokich ma w tym przypadku na celu oddziaływanie na punkty spustowe poprzez ucisk, a także eliminację dysfunkcji w obrębie całego układu. W terapii zespołu mięśniowo-powięziowego przydatny jest również masaż pulsacyjny.

Masaż głęboki przyczynia się nie tylko do zredukowania bólu, ale również do poprawy płynności ruchów. Wpływa na obniżenie ciśnienia krwi oraz poziomu kortykosteroidów, nazywanych hormonami stresu. Przyczynia się też do nasilenia wydzielania oksytocyny, substancji odpowiedzialnej za uczucie odprężenia. Może także wpłynąć na wzrost poziomu serotoniny, która przyczynia się do odczuwania dobrego samopoczucia i jest istotnym regulatorem nastroju. Masaż tkanek głębokich stanowi zatem doskonały sposób na redukcję napięcia nerwowego jako masaż o charakterze relaksacyjnym. Z pewnością warto wykonywać go profilaktycznie, aby zapobiegać dolegliwościom związanym z nieprawidłowym napięciem mięśni.

Urządzenia wykorzystywane do masażu głębokiego

Wiele gabinetów fizjoterapeutycznych oferuje masaż tkanek głębokich, co związane jest z rosnącym zapotrzebowaniem na tego typu zabiegi. W specjalistycznych placówkach masaż ten jest zazwyczaj wykonywany ręcznie. Wymaga jednak doświadczenia oraz wiedzy fizjoterapeuty, a duża ilość wykonywanych zabiegów może pogorszyć jego sprawność. Niektórzy specjaliści korzystają  z manualnych przyrządów, które imitują nacisk ludzkiej dłoni. Coraz większą popularnością cieszą się też automatyczne masażery. Zastosowanie przyrządów do masażu pozwala ochronić dłonie masażysty, dając równie dobry efekt, jak masaż manualny.

Urządzenia do masażu głębokiego mają za zadanie wywoływanie nacisku powodującego zmniejszenie napięcia w tkankach. Automatyczne masażery wpływają również na poprawę krążenia krwi i limfy. Dzięki temu przyspieszają regenerację tkanek, co sprzyja redukcji dolegliwości oraz poprawie ruchomości. Ich użycie przyczynia się też do obniżenia poziomu kwasu mlekowego, którego nadmiar może prowadzić do niepożądanego i bolesnego kurczenia się mięśni. Wśród aparatów do masażu głębokiego znaleźć można m.in. urządzenia wibracyjne oraz pulsacyjne. Masażer wibracyjny generuje drgania o dużej częstotliwości, co powoduje delikatne ruchy tkanek i sprzyja ich rozluźnieniu.

Masażery pulsacyjne działają poprzez rytmiczne pobudzanie warstw tkanek, dzięki czemu łagodzą ich napięcie. Innowacją na rynku polskim są pneumatyczne aparaty pulsacyjne z gamy Pneumatron®. Urządzenia te wyposażone są w końcówki ssące, w których dochodzi do wytworzenia próżni. Końcówki ssące przykłada się do skóry w miejscu występowania napięcia mięśniowo-powięziowego. Tkanki są na przemian zasysane i uwalniane, co wpływa na poprawę ukrwienia. W odróżnieniu od masażu manualnego, gdzie głównym czynnikiem powodującym zmniejszenie napięcia jest nacisk, w tym przypadku ten sam efekt można uzyskać dzięki działaniu podciśnienia. Masażer pneumatyczny sprawdza się przy masażu głębokim, ponieważ pobudza kilkucentymetrową warstwę tkanek. Co więcej, umożliwia przeprowadzenie zabiegu osobom niebędącym specjalistami, gdyż jego obsługa jest prosta, a sam masaż bezpieczny.